EWC Logo

CGA / EWC

meeting
Ymgynghoriad ar y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol diwygiedig
Ymgynghoriad ar y Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol diwygiedig

Trosolwg

Mae’r ymgynghoriad hwn, yn unol â’r gofyniad statudol yn Neddf Addysg (Cymru) 2014, yn ceisio barn cofrestreion a rhanddeiliaid CGA, a’r cyhoedd, am ddrafft diwygiedig o’r Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol i gofrestreion.

Sut i ymateb

Gellir ymateb i’r ymgynghoriad hwn gan ddefnyddio’r ffurflen ar-lein isod, neu trwy lawrlwytho’r ffurflen hon y gellir ei golygu a’i hanfon drwy e-bostio i priodoldebiymarfer@cga.cymru.

Y dyddiad cau ar gyfer ymatebion yw 12:00 ar 28 Mawrth 2025.

Manylion cyswllt

Am ragor o wybodaeth, cysylltwch â Mrs Susan Street, Pennaeth Priodoldeb i Ymarfer, drwy’r e-bost, neu dros y ffôn ar 029 2046 0099.

Gwybodaeth am CGA

Cyngor y Gweithlu Addysg (CGA) yw rheoleiddiwr proffesiynol, annibynnol Cymru ar gyfer:

  • athrawon ysgol*
  • gweithwyr cymorth dysgu mewn ysgolion
  • athrawon ysgolion annibynnol
  • gweithwyr cymorth dysgu mewn ysgolion annibynnol
  • athrawon addysg bellach*
  • gweithwyr cymorth dysgu mewn addysg bellach
  • penaethiaid neu uwch arweinwyr sy’n gweithio mewn sefydliadau addysg bellach
  • athrawon sefydliadau annibynnol arbennig ôl-16
  • gweithwyr cymorth dysgu mewn sefydliadau annibynnol arbennig ôl-16
  • ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith
  • ymarferwyr addysg oedolion*
  • gweithwyr ieuenctid*
  • gweithwyr cymorth ieuenctid*

*mae gofyn cael cymwysterau penodol ar gyfer y categorïau cofrestru hyn. Am fwy o wybodaeth, ewch i'r tudalennau cofrestru.

Sefydlwyd CGA gan Ddeddf Addysg (Cymru) 2014, fel y’i diwygiwyd (y Ddeddf). O dan y Ddeddf, cafodd Cyngor Addysgu Cyffredinol Cymru ei ad-drefnu a’i ailenwi’n Gyngor y Gweithlu Addysg (CGA). Daeth CGA i fodolaeth ar 1 Ebrill 2015.

Prif nodau CGA yw:

  • cyfrannu at wella safonau addysgu ac ansawdd dysgu yng Nghymru
  • cynnal a gwella safonau ymddygiad proffesiynol ymysg athrawon ac eraill sy'n cefnogi addysgu a dysgu yng Nghymru
  • diogelu buddiannau dysgwyr, rhieni a gwarcheidwaid, a’r cyhoedd, a chynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y gweithlu addysg

Mae cyfrifoldebau CGA yn cynnwys: 

  • sefydlu a chynnal Cofrestr o Ymarferwyr Addysg yr ystyrir eu bod yn addas i ymarfer yn y gweithlu addysg yng Nghymru
  • darparu a chynnal Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol i gofrestreion
  • ymchwilio i honiadau a all godi amheuaeth am addasrwydd ymarferwr cofrestredig i ymarfer
  • achredu a monitro rhaglenni addysg gychwynnol athrawon yng Nghymru
  • cynghori Llywodraeth Cymru ac eraill
  • monitro a gwrando ar apeliadau sefydlu
  • hyrwyddo gyrfaoedd yn y gweithlu addysg
  • ymgymryd â gwaith penodol wedi’i ariannu gan grant, ar wahoddiad Llywodraeth

Y Cod

Mae’r Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol (y Cod) yn ddogfen allweddol. Mae’n datgan yn glir i gofrestreion CGA y prif safonau ymddygiad ac ymarfer proffesiynol da y mae disgwyl i bob un ohonynt eu cynnal er mwyn parhau i gofrestru. Hefyd, mae’n galluogi dysgwyr a phobl ifanc, a phawb sy’n ymwneud â’u haddysg a hyfforddiant yng Nghymru, yn enwedig rhieni/gwarcheidwaid, i wybod beth y dylent ei ddisgwyl gan gofrestreion.

Mae gofyniad cyfreithiol ar CGA o dan y Ddeddf i gyhoeddi cod sy’n amlinellu’r safonau ymddygiad ac ymarfer proffesiynol a ddisgwylir gan unigolion sydd wedi cofrestru. Hefyd, mae’r Ddeddf yn gofyn bod CGA yn adolygu ac yn diwygio’r Cod o fewn tair blynedd o’i gyhoeddi, neu pryd bynnag y caiff categori cofrestru newydd ei ychwanegu. Adolygwyd fersiwn bresennol y Cod ddiwethaf ym mis Mai 2024 yn sgil cyflwyno categorïau newydd i’r Gofrestr Ymarferwyr Addysg.

Mae Rheoliadau Cyngor y Gweithlu Addysg (Prif Swyddogaethau) (Cymru) 2015 (y Rheoliadau) yn gofyn bod y Cod yn cynnwys darpariaeth ofynnol sy’n delio â’r materion canlynol:

  • seilio perthnasoedd rhwng dysgwyr ac unigolion cofrestredig ar ymddiriedaeth a pharch y naill tuag at y llall;
  • ystyried diogelwch a llesiant dysgwyr
  • cydweithio â chydweithwyr a gweithwyr proffesiynol eraill
  • datblygu a chynnal perthnasoedd da â rhieni, gwarcheidwaid a gofalwyr
  • ymddwyn gyda gonestrwydd ac unplygrwydd
  • bod yn sensitif i’r angen am gyfrinachedd, lle bo hynny’n briodol
  • cymryd cyfrifoldeb am gynnal ansawdd ymarfer proffesiynol
  • cynnal ymddiriedaeth a hyder y cyhoedd yn y gweithlu addysg

Mae’r Rheoliadau hefyd yn gofyn bod Pwyllgor Ymchwilio neu Briodoldeb i Ymarfer CGA yn ystyried unrhyw fethiant gan gofrestrai i gydymffurfio â’r Cod mewn unrhyw achosion disgyblu yn erbyn y cyfryw unigolyn.

Diwygiadau arfaethedig

Wrth ddrafftio’r Cod diwygiedig, mae CGA wedi:

  1. cyfrif am 13 grŵp y gweithlu y mae’n ofynnol bellach i CGA eu cofrestru a’u rheoleiddio er mwyn sicrhau bod y Cod yn berthnasol i bawb, yn eu hadlewyrchu ac yn hygyrch iddynt

  2. adolygu codau rheoleiddwyr eraill, ar draws y byd ac ar draws amrywiaeth o broffesiynau

  3. ystyried themâu sy’n dod i’r amlwg o waith achosion priodoldeb i ymarfer i lywio agweddau ar y Cod sydd angen eu cryfhau, efallai

Wrth ymgynghori ar y Cod diwygiedig, mae CGA yn croesawu safbwyntiau cofrestreion, rhanddeiliaid a’r cyhoedd. Ni wnaed unrhyw benderfyniadau ar y diwygiadau arfaethedig ac rydym yn eich annog i fynegi eich barn.

Gallwch weld copi o’r Cod diwygiedig drafft, a chopi o’r Cod presennol, nawr.

Ymateb i’r ymgynghoriad

Rydym wedi cynnwys nifer o gwestiynau am y Cod a hoffem petaech chi’n ateb y rhain.

Ystyriwch eich ymatebion ar y cyd â chyfrifoldebau statudol CGA (gweler y wybodaeth uchod/y ddogfen ymgynghori) o ran darparu Cod, a’r materion y mae’n rhaid eu cynnwys ynddo. Bydd ymatebion yn cael eu casglu ynghyd a’u hystyried gan Gyngor CGA, a fydd yn cymeradwyo cyhoeddi’r Cod diwygiedig yn derfynol.

Cwblhewch y ffurflen ar-lein isod, neu lawrlwythwch y ffurflen y gellir ei golygu a chyflwynwch eich ymateb trwy e-bost.

Y dyddiad cau ar gyfer cyflwyno ymatebion yw 12:00 ar 28 Mawrth 2025

Invalid Input
Invalid Input
Invalid Input
Invalid Input
  • 1. A yw diben, cwmpas a statws y Cod diwygiedig yn glir ac yn cyd-fynd â deddfwriaeth Llywodraeth Cymru (fel y’u hamlinellir yn y ddogfen ymgynghori)?<
    • Invalid Input
    Invalid Input
    2.a. A yw’r egwyddorion allweddol (cyfrifoldeb personol, gwybodaeth, unplygrwydd a chydweithio) yn briodol, yn berthnasol i bob grŵp o gofrestreion ac yn eu hadlewyrchu?
    Invalid Input
    Invalid Input
    2.b. A ydych chi’n cytuno bod cyflwyno egwyddor newydd ar arweinyddiaeth yn briodol ac yn berthnasol?
    Invalid Input
    Invalid Input
    2.c. Os na (yw eich ateb i (a) a/neu (b)), pa ddigwyddiadau, os o gwbl, y gellid eu gwneud i’r egwyddorion allweddol?
    Invalid Input
    Invalid Input
    3.a. A yw’r disgwyliadau o dan bob egwyddor allweddol (cyfrifoldeb personol, gwybodaeth, unplygrwydd a chydweithio) yn briodol, yn berthnasol i bob grŵp o gofrestreion ac yn eu hadlewyrchu?
    Invalid Input
    Invalid Input
    3.b. A ydych chi’n cytuno bod y disgwyliadau ar gyfer arweinwyr a phobl â chyfrifoldebau rheoli yn briodol ac yn berthnasol?
    Invalid Input
    Invalid Input
    3.c. Os na (yw eich ateb i (a) a/neu (b)), pa ddiwygiadau, os o gwbl, y gellid eu gwneud i’r disgwyliadau?
    Invalid Input
    Invalid Input
    4. A yw’r Cod yn cynnig sicrwydd i ddysgwyr, rhieni, gwarcheidwaid a’r cyhoedd am ymddygiad ac ymarfer y gweithlu addysg?
    Invalid Input
    Invalid Input
    5. Hoffem wybod eich barn am yr effeithiau y byddai’r Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol drafft i gofrestreion Cyngor y Gweithlu Addysg yn eu cael ar y Gymraeg, yn benodol
    1. ar gyfleoedd i bobl ddefnyddio’r Gymraeg
    2. Ipheidio â thrin yr iaith Gymraeg yn llai ffafriol na’r iaith Saesneg
    Invalid Input
    6. A oes gennych unrhyw sylwadau eraill?
    Invalid Input
    Invalid Input
    Invalid Input
    Invalid Input

    Beth sy’n digwydd nesaf?

    Byddwn yn cyhoeddi adroddiad ymgynghori ar ein gwefan ym mis Ebrill 2025 ac yn ceisio cymeradwyaeth gan Gyngor CGA ar gyfer cyhoeddi’r Cod Ymddygiad ac Ymarfer Proffesiynol diwygiedig i Gofrestreion yng nghyfarfod y Cyngor ym mis Gorffennaf 2025.