Dyddiad cyhoeddi: 1 Rhagfyr 2025

Mae Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer Cyngor y Gweithlu Addysg (CGA), a oedd yn eistedd o bell ar 19 Tachwedd 2025, wedi canfod bod honiadau o ‘ymddygiad proffesiynol annerbyniol’ a ‘throseddau perthnasol’ wedi’u profi yn erbyn y gweithiwr cymorth dysgu mewn ysgol, Mollie Maralyn Leigh.

Canfu’r Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer fod yr honiadau canlynol wedi’u profi, bod Mrs Leigh:

1. Ar 30 Gorffennaf 2015, wedi’i chael yn euog o yrru cerbyd modur ar 12 Gorffennaf 2015, ar ôl yfed cymaint o alcohol fel bod cyfran ohono yn ei hanadl, sef 78 microgram o alcohol mewn 100 mililitr o anadl, yn fwy na’r terfyn rhagnodedig, yn groes i adran 5(1)(a) Deddf Traffig Ffyrdd 1988 ac Atodlen 2 Deddf Tramgwyddwyr Traffig Ffyrdd 1988. O ganlyniad i’r drosedd hon, ar 14 Awst 2015, dedfrydwyd Mrs Leigh i Orchymyn Cymunedol hyd at 13 Mai 2016 a gwnaed yn ofynnol iddi ymgymryd â gweithgarwch adsefydlu, a chafodd ei gwahardd rhag gyrru am 20 mis a dirwy o £100.
2. Ar 14 Awst 2015, fe’i cafwyd yn euog o’r troseddau canlynol:
   1. Gyrru cerbyd modur ar 12 Gorffennaf 2015, heb fod yn unol â thrwydded yn awdurdodi Mrs Leigh i yrru cerbyd modur o’r dosbarth hwnnw, yn groes i adran 87(1) Deddf Traffig Ffyrdd 1988 ac Atodlen 2 Deddf Tramgwyddwyr Traffig Ffyrdd 1988. O ganlyniad i’r drosedd hon, ni chafodd Mrs Leigh unrhyw gosb ar wahân a chafodd arnodiad ar ei thrwydded yrru
   2. Ar 12 Gorffennaf 2015, heb ganiatâd y perchennog nac awdurdod cyfreithlon arall, cymerodd Mrs Leigh gerbyd a yrrir yn fecanyddol i’w ddefnyddio ganddi hi ei hun neu rywun arall, a chyn iddo gael ei ailddarganfod, achoswyd difrod gwerth llai na £5000 i’r cerbyd, yn groes i adran 12A Deddf Dwyn 1968. Ffactor gwaethygol ychwanegol oedd bod Mrs Leigh wedi meddwi. O ganlyniad i’r drosedd hon, dedfrydwyd Mrs Leigh i Orchymyn Cymunedol hyd at 13 Mai 2016 a gwnaed yn ofynnol iddi ymgymryd â gweithgarwch adsefydlu, a chafodd ei gwahardd rhag gyrru am 20 mis
   3. Ddefnyddio cerbyd ar 12 Gorffennaf 2015, pan nad oedd mewn grym mewn perthynas â’r defnydd hwnnw unrhyw bolisi yswiriant o’r fath neu warant o’r fath, yn groes i adran 143 Deddf Traffig Ffyrdd 1988 ac Atodlen 2 Deddf Tramgwyddwyr Traffig Ffyrdd 1988. O ganlyniad i’r drosedd hon, ni chafodd Mrs Leigh unrhyw gosb ar wahân a chafodd arnodiad ar ei thrwydded yrru.
3. Ar 6 Awst 2024, cafwyd hi’n euog o yrru cerbyd modur ar 13 Gorffennaf 2024, ar ôl yfed cymaint o alcohol fel bod cyfran ohono yn ei hanadl, sef 72 microgram o alcohol mewn 100 mililitr o anadl, yn fwy na’r terfyn rhagnodedig, yn groes i adran 5(1)(1)(a) Deddf Traffig Ffyrdd 1988 ac Atodlen 2 Deddf Tramgwyddwyr Traffig Ffyrdd 1988. O ganlyniad i’r drosedd hon, dedfrydwyd Mrs Leigh i Orchymyn Cymunedol hyd at 5 Awst 2025 a gwnaed yn ofynnol iddi ymgymryd â gweithgarwch adsefydlu a gwaith di-dâl, a chafodd ei gwahardd rhag gyrru am 40 mis.
4. Yn ei chais i gofrestru gyda Chyngor y Gweithlu Addysg (CGA) dyddiedig 31 Mawrth 2025, ni ddatganodd Mrs Leigh i CGA yr euogfarnau a amlinellir ym mharagraffau 1 -3 uchod.

Ar ôl gwneud y canfyddiadau hyn, penderfynodd y Pwyllgor fod ymddygiad Mrs Leigh ym mharagraff 4 uchod yn anonest ac yn dangos diffyg uniondeb.

Gosododd y Pwyllgor Priodoldeb i Ymarfer Orchymyn Atal (heb amodau) ar gofrestriad Mrs Leigh fel gweithiwr cymorth dysgu mewn ysgol am gyfnod o 18 mis (o 19 Tachwedd 2025 tan 19 Mai 2027). Fel y cyfryw, ni fydd Mrs Leigh yn gallu gweithio fel person cofrestredig (gweithiwr cymorth dysgu mewn ysgol) mewn ysgol a gynhelir neu mewn ysgol arbennig nas cynhelir yng Nghymru yn ystod cyfnod y Gorchymyn.

Mae gan Mrs Leigh hawl i apelio i’r Uchel Lys o fewn 28 niwrnod.